دلایل سفر ظریف به شرق؛ موازنه سازی در بستر تحریم

پارس مدیا نیوز- سفر وزیر خارجه ایران از فرانسه به شرق اگر چه برنامه قبلی بود ولی اهمیت روابط «شرقی» را نزد دستگاه دیپلماسی ایران نشان می دهد.

محمدجواد ظریف در سفر اخیر به فرانسه به امانوئل مکرون رئیس جمهور این کشور این وعده را داد  که اگر از همین حالا کشورهای اروپایی به تعهدات خود در برجام عمل کنند گام سوم تعهدات برجام در نیمه شهریور اجرایی نخواهد شد.

امانوئل مکرون که سعی می‌کند بعد از میانجیگری ناموفق شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن، روابط آمریکا و ایران را بهبود ببخشد در تلاش است در اجلاس سازمان ملل مقدمات ملاقات حسن روحانی با دونالد ترامپ را فراهم کند اگرچه اروپا و آمریکا همچنان معتقد هستند که ایران باید تعهدات هسته‌ای خود را کاهش ندهد.

بعد از این سفر، ظریف بامداد دوشنبه با هیئتی همراه به سه کشور بزرگ آسیایی چین، ژاپن و مالزی سفر کرد که به نظر برخی از کارشناسان این سفرها چرخش ایران را به سمت شرق نشان می‌دهد و معتقد هستند که ایران می‌تواند با متکی به کشورهای بزرگ آسیایی بسیاری از مشکلات را حل کند.

 ظریف بعد از دیدار با وزیر امور خارجه چین در توئیتی نوشت که رایزنی‌های خوبی  با چین داشتیم و در مسائل دو جانبه منطقه‌ای و بین‌المللی نظرات مشترکی داریم و یک نقشه راه ۲۵ ساله برای تحکیم مشارکت استراتژیک جامع بین ایران و چین و کمک مثبت به ابتکار «کمربند و جاده» پیشنهاد کردم.

 آنچیز که مسلم است ایران دوست ندارد شریک چینی خود را از دست دهد و از آنجاییکه چین در سال ۲۰۱۸ بزرگترین صادرکننده جهان با ۲ هزار و ۴۸۷ میلیارد دلار است می‌تواند در شرایط کنونی بسیاری از نیازهای ایران را برآورده کند.

برای   ایران با توجه به فشار تحریم‌های آمریکا و همینطور غیر قابل اعتماد بودن کشورهای اروپایی، بهترین گزینه گسترش همکاری‌های خود با شرق است و لذا در تلاش است ارتباطات خود را با کشورهای بزرگ آسیایی خصوصا چین افزایش دهد.

 ژاپن نیز از نظر اقتصادی کشور قدرتمندی در دنیا محسوب می‌شود و تمایل زیادی دارد تا در راستای منافع ملی کشورش ارتباطات خود را با ایران افزایش دهد و این موضوع به این معنا نیست که ارتباط خود را با آمریکا مخدوش کند.

ژاپن و چین که اخیرا از پیوستن به ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس خودداری کردند، اعلام کردند که حاضر به پیروی از سیاست‌های آمریکا نیستند و تاکید کردند خواستارثبات در منطقه هستند.

این دو کشور با تصمیمی که گرفتند نشان دادند که نمی‌خواهند روابط خود را با ایران تیره کنند و در پازل آمریکا علیه ایران حضور یابند. این تصمیم کاملا روشن کرد چین و ژاپن کشورهایی هستند که به دنبال دشمن تراشی نیستند. البته ژاپن اعلام کرد در باب المندب حضور خواهد داشت.

ایران از نظر محل جغرافیایی و همینطور دارا بودن منابع عظیم نفت و گاز نقش حیاتی را در دنیا ایفا می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود بسیاری از کشورهای دنیا ارتباط خود را با ایران حفظ کنند.

 آمریکا و غرب در آستانه نشست سازمان ملل در صدد جریان‌سازی برای فراهم کردن فضایی جدید برای مذاکره مجدد با ایران هستند. گسترش روابط با شرق این فرصت را به ایران می دهد تا ضمن ایجاد موازنه، بتواند منافع خود را بهتر در مقابل غرب پیش ببرد.

چین و ژاپن می‌توانند به ایران در زمینه‌های اجرای طرح‌های زیربنایی، راه ابریشم، عرصه‌های اقتصادی و مسائل بانکی، همکاری‌های صنعتی و تجاری، مقابله با فشارهای اقتصادی آمریکا و تسریع در اجرای مفاد برجام کمک کنند و در عوض ایران نیز از آنجاییکه این دو کشور اقتصادی وابستگی شدیدی به منابع نفتی و گازی دارند، آن‌ها را بی‌نیاز کند.

به گفته کارشناسان از آنجاییکه ایران سودی از مذاکره با غرب و برجام به دست نیاورد می‌تواند با مدیریت صحیح و با دید وسیع، منافع ملی خودش را از شرق تامین کند به شرطی که بتواند اولویت‌های نخست چین و ژاپن را تامین کند.

 سفر ظریف به چین، ژاپن و سپس مالزی در این هفته بدون شک در راستای یافتن راهکارهایی برای گسترش روابط بوده است و ایران به خوبی می‌داند برای دستیابی به منافع ملی و بهبود وضعیت کشور باید اصلی‌ترین خواسته‌های چین و ژاپن که همان حامل‌های انرژی است را برآورده کند.